Makine dişlisi çeviren Atatürk heykeli

Yıl 1934, Erken Cumhuriyet Dönemi…

Birinci Beş Yıllık Sanayileşme Planı (1934) kapsamında Kayseri’ye (hammaddesi tamamen yurt içinde üretilen pamukları işleyecek) halk tipi, ucuz pamuklu kumaş ve iplik üretecek Sümerbank Kayseri Bez Fabrikası’nın temeli atılıyor.

Sovyetler Birliği’nden alınan 8,5 milyon liralık kredi ve yine onlardan gelen uzmanların rehberliğinde kurulan toplamda 922.500 m2’lik bir alana sahip fabrika 16 Eylül 1935’de hizmete açılıyor.
Türkiye’de sanayileşme hareketini başlatan ve devlet tarafından yapılmış ilk tesis olan fabrika toplam 3.055 çalışanı ile (Kurtuluş Savaşından yeni çıkılmış, üstelik dünyada ekonomik bir çöküş yaşanırken) ülkede işsizliğe bir nebze çare oluyor.

Fabrika açılışında Sovyet yönetimi jest amaçlı olarak “çark çeviren Atatürk” tasvirli bir heykel hediye ederek fabrikanın işletmesinde herkesin görebileceği bir yere koyuyor.

Hafif eğimli bir alanda bir çarkı çeviren Atatürk’ün çıplak olarak betimlendiği heykel çok partili sisteme kadar fabrikada kalıyor ardından da alelacele çıplaklık öne sürülerek sökülüyor ve depoya kaldırılarak saklanıyor.

Heykel yıllar sonra ilk kez 2012 yılında görüntüleniyor. 

www.bilimsanatyolu.com